بررسیهای بینالمللی نشان میدهد که سن بازنشستگی واقعی بهطور قابلملاحظهای در بین کشورها متفاوت است. میانگین سن بازنشستگی بر اساس بررسیهای انجامشده طی دو دهه اخیر، در محدودهای بین 8/58 سال در ایتالیا و 5/68 سال در ژاپن برای مردان و بین 1/56 و 6/66 برای زنان قرار دارد. ژاپن تنها کشوری است که در آن میانگین سن بازنشستگی واقعی از 65سال فراتر رفته و نسبت به اکثر کشورها از محدوده سن بازنشستگی قانونی تجاوز کرده است.در اکثر کشورهای دیگر، میانگین بازنشستگی واقعی بسیار پایینتر است.
ایتالیا و
فرانسه در طرف دیگر این طیف قرار دارند. میانگین سنی مرحله گذر به بازنشستگی بهندرت
به 60 سال میرسد. در فنلاند، لهستان، آلمان و هلند، میانگین سنی 60 سال است و در
کشورهای آنگلوساکسون، نروژ و سوئد مرحله گذر به بازنشستگی در زندگی دیرتر اتفاق میافتد.
نکته قابلتوجه در این بحث، تفاوتهای بین زنان و مردان است. درحالیکه در برخی
کشورها تفاوت جنسیتی دیده نمیشود، در بعضی دیگر از کشورها این تفاوت بسیار مشهود
است. البته این نکته الزاما با تفاوتهای جنسیتی موجود در سن مستمریبگیری قانونی
همسان نیست. بر اساس شواهد موجود، بدون در نظرگرفتن موارد استثنا، میانگین
بازنشستگی واقعی بهویژه در کشورهایی مانند فنلاند، دانمارک، هلند و ایتالیا
(مردان)، آلمان، لهستان و کانادا (زنان) کمتر از سن مستمریبگیری است. تنها در بین
زنان بریتانیایی و مردان ژاپنی، میانگین سن بازنشستگی واقعی بالاتری نسبت به سن
مستمریبگیری قانونی دیده شده است. با وجود این، قوانین خاصی که سن مستمریبگیری
را برای زنان تعیین میکنند، اغلب مبهم و پیچیدهاند. همچنین در پژوهشهای انجامشده
ناهمگونی زیادی در مرحله گذر از کار به بازنشستگی در مردان مشاهده میشود، بهویژه
با وجود بالاترین میانگین سن بازنشستگی واقعی در دو کشور ژاپن و ایالات متحده،
دامنه سن بازنشستگی تا حد زیادی گسترده شده است. یکچهارم از کارمندان ژاپنی قبل
از سن 7/62سالگی بازار کار را ترک میکنند، یکچهارم نیز قبل از سن 5/68سالگی
بازنشسته میشوند، یکچهارم دیگر نیز 10سال بعد وارد مرحله بازنشستگی میشوند و یکچهارم
نیز بهنظر میرسد، تا آخر 80سالگی کار میکنند. جالب آنکه دو کشور لهستان و
ایتالیا نیز با کمترین سن بازنشستگی، پراکندگی و ناهمگونی زیادی را در سن بازنشستگی
واقعی دارند. در سایر کشورهای قاره اروپا، همچنین کانادا، در سن بازنشستگی،
پراکندگی و ناهمگونی بسیار کمتری مشاهده میشود. زنان نیز از همین الگو تبعیت میکنند.
در مقایسه با مردان، سن مستمریبگیری زنان در ایالاتمتحدهآمریکا و لهستان از
پراکندگی زیادی برخوردار نیست، اما در کشورهای نروژ و فرانسه در سن مستمریبگیری
زنان پراکندگی قابلتوجهی مشاهده میشود.
توضیح: OECD یا سازمان همکاری و توسعه اقتصادی،
سازمانی است بینالمللی، دارای ۳۵
عضو، که اعضای آن متعهد به اصول دموکراسی و اقتصاد آزاد هستند. این سازمان به
تعبیری عمدهترین سازمان بینالمللی تصمیمگیرنده اقتصادی است. مقرّ اصلی این
سازمان در شهر پاریس است.